Verem (Tüberkülozis)

Verem zoonoz (Hayvanlardan insanlara bulaşabilen) hastalıklar sınıfında yer alan, gram (+) bakterilerin oluşturduğu bir hastalıktır. İhbarı Mecburi Hastalıklar sınıfında yer alır. Kronik belirti ve bulguları uzun süren, yavaş yavaş oluşan seyirli bir hastalıktır.

KORUNMA YOLLARI

Tüberkülozla mücadele, bir korunma stratejisi ve eğitimle mümkün olabilmektedir. Bu hastalık yönünden hayvan yetiştiricilerinin ve bakıcılarının eğitimi şarttır. Hastalığın yayılmasında ahır ve barınakların hijyenik durumu, tek yönlü beslenme, uygun olmayan bakım şartları, portörlerin zamanında tespit edilip ayrılmaması, dışarıdan sürüye kontrolsüz hayvan katılması, enfekte hayvanların sütleriyle buzağıların beslenmemesi, tüberkülozlu bakıcılar büyük önem taşımaktadır.

BULAŞMA ŞEKİLLERİ

Solunum ve sindirim yoluyla bulaşır. Balgam, süt, solunum havası ve burun akıntısı ile etrafa yayılır. Buzağılar enfekte sığır sütleri içmeleriyle, erişkin sığırlar ise damlacık enfeksiyonu veya ağız yoluyla etkeni alırlar. Ayrıca insan ve hayvanlardan birbirine bulaşma söz konusudur.

BELİRTİLERİ

Hastalık üç farklı şekilde görülebilir:

Akciğer Tüberkülozu: Hastalık sert ve kuvvetli bir öksürükle kendisini gösterir. İştah ve süt verimi normal olmasına karşın canlı ağırlık kaybı görülür. Hastalık aylarca, yıllarca devam eder her yılda ahırda birkaç inek bu semptomlarla aşırı zayıflamaya sürüklendiği gibi, zamanla sağlam hayvanlarda bulaştırırlar.
İncili Tüberküloz (Periton Tüberkülozu): İneklerde kısırlığa neden olur. Sarı renkte, irili ufaklı sayısız deri lezyonu oluşumu ile karakterizedir. Tüberkülozun bu formunda canlı ağırlık kaybı gözlenmez.
Meme Tüberkülozu: Meme loblarının birinde veya bir kaçında büyüme, sertleşme ve ağrısız odakların oluşumu ile karakterize bir hastalıktır. Sütte gözle görülür bir değişiklik olmaz ancak laboratuvar muayenesinde bakteriler görülebilir.

TANI

Kesin tanı için alerjik tüberkülin testi yapılır. Test sonucu şüpheli çıkan hayvanlar 2 ay süreyle karantinaya alınır. Bu süre sonunda test tekrarlanır. Pozitif çıkan hayvanlar semptomlara da bakılarak Tüberküloz saptanan işletmede 2 ay aralıklarla veya yılda 1 kez tüberkülin uygulaması yapılarak eradikasyon (Yaygın bir hastalığı bütün belirtileri ve bütün nedenleriyle ortadan kaldırma, yok etme) programı uygulanır. Bu işletmede 5 yıl süre ile Tüberkülin pozitif sığırlar saptanmaz ise tüberkülozdan yoksun denebilir.